Industrieel erfgoed

Fabrieksschoorstenen aan het Cerespad

Tot enkele decennia geleden waren fabrieksschoorstenen in Nederland een bekend beeld, vooral in industriesteden waarvan zij de skyline domineerden, maar ook daar buiten. Gemetselde fabrieksschoorstenen kunnen dan ook gezien worden als symbolen van de industrialisatie van Nederland en de economische vooruitgang in de 19de en eerste helft 20ste eeuw.
In de jaren zestig van de vorige eeuw kantelde dit beeld en werd de fabrieksschoorsteen het symbool van milieuvervuiling. Door ontwikkelingen in de techniek en door de introductie van het aardgas werden gemetselde fabrieksschoorstenen nagenoeg overbodig. De laatste echte bakstenen schoorstenen werden begin jaren 70 gebouwd.
Van de 11.000 ooit in Nederland gebouwde fabrieksschoorstenen, zijn er tegenwoordig nog slechts circa 600 exemplaren overgebleven. Bovendien worden er nog regelmatig schoorstenen gesloopt. De rigoureuze sloop van schoorstenen in het tijdperk dat deze nog als symbool van de milieuvervuiling werden beschouwd, heeft tot gevolg gehad dat in sommige regio’s een laatste ‘verdwaalde’ fabrieksschoorsteen het enige teken van het industriële tijdperk vormt. Een schoorsteen staat dan voor een bepaalde fase in de plaatselijke sociaaleconomische geschiedenis en kan in dit opzicht van belang zijn voor de lokale bevolking. De schoorsteen refereert aan een vroegere situatie waarin een bepaalde fabriek van belang is geweest als werkverschaffer en daarmee onlosmakelijk verbonden was met het dagelijkse bestaan.

Ook al zijn de schoorsteenpijpen van Ceres niet meer compleet en ook niet fraai versierd, toch vormen zij een bijzonder ensemble. De twee naast elkaar staande restanten representeren ieder een specifieke bouwwijze en zij zijn opgebouwd met verschillend materiaal.
In het groninger land zijn zij van ver zichtbaar en al 100 jaar een baken, een landmark. Ceres is de aanduiding van een locatie. De pijpen van Ceres stimuleren de verbeeldingkracht van de voorbijganger. Wat was hier? Hoe was het.
In 2015 heeft de gemeente Eemsmond de twee schoorsteenpijpen op de lijst van cultuurhistorisch karakteristieke panden geplaatst.



De voormalige steen- en draineerbuizenfabriek Ceres ligt aan de trekweg langs het Boterdiep; de gemeentelijke overheid plaatste daarom het bordje Trekweg. Bewoners uit de regio kennen die naam echter niet: dat is toch het Cerespad! Generaties lang fietsen er dagelijks tientallen scholieren naar Uithuizen over het Cerespad naar school.

Website steenfabriek Ceres

Deze website wordt telkens opnieuw aangepast.



Verzoek

Ieder die verbeteringen of aanvullingen heeft op de informatie die hier is gepresenteerd, wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen.

Bijzonderheden

Ceres is een godin in de Romeinse religie. Deze religie heeft bestaan tot het begin van de 6e eeuw. Ceres was er speciaal voor de akkerbouw en de moederliefde.

© 2024 Bert Lanjouw Creative Commons-Licentie
Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland-licentie.
links