Grofkeramische producten van Ceres
Grofkeramische producten van Ceres
Grofkeramische producten zijn van klei gebakken bouwmaterialen, zoals bakstenen, vloertegels en dakpannen. Op de steenfabriek Ceres werden behalve deze bouwmaterialen ook draineerbuizen en kabelafdekstenen gebakken. Keramische draineerbuizen werden tot het eind van de zestiger jaren van de vorige eeuw gebruikt om landbouwgrond te draineren. Kabelafdekstenen werden gebruikt om de bovenzijde van de kabels van telefoon en electriciteit te beschermen bij graaf werkzaamheden. Zowel de keramische draineerbuis als kabelafdeksteen is verdwenen nadat er kunststof alternatieven beschikbaar kwamen.
De eerste draineerbuizen die bij Ceres geproduceerd werden zijn 30 of 33 cm lang bij een inwendige diameter van 3 cm. Gebroken restanten hiervan zijn aangetroffen naast de fundamenten van de brandschuur.
De buizen met deze diameter slibten al gauw dicht; daarom werden er ook grotere toegepast. Drainerbuizen met 5 cm inwendige diameter werden het meest gebruikt; van dit type kunnen tot op heden (2016) talloze fragmenten worden aangetroffen op het Ceres terrein. De hele exemplaren zijn inmiddels erg zeldzaam. Voor zover bekend zijn er alleen kraagloze draineerbuizen gemaakt. Dat betekent dat er bij het leggen van de buizen losse kragen moesten worden aangebracht om het binnendringen van gronddeeltjes tegen te gaan. Veelal werden de draineerbuizen zonder losse kraag nauwkeurig tegen elkaar aangelegd. Op de foto's hieronder 5 centimeter buizen met losse kraag.
De kabelafdeksteen is een tamelijk onbekend product dat op Ceres werd gemaakt. De verhoogde rug gaf extra bescherming: 'hoge stootvastheid' volgens de folder.
Er zijn op het Ceres terrein twee typen kabelafdekstenen gevonden.
1. Lengte omstreeks 32 cm. met een inwendige diameter van 8 cm.
2. Lengte omstreeks 32 cm. met een inwendige diameter van 5 cm.
Beide typen lijken te zijn afgeleid van draineerbuizen met dezelfde inwendige buisdiameter.
Hieronder een kabelafdeksteen en een draineerbuisis van het type met inwendige diameter van 8 cm.
De eerste Groningse draineerbuizen kwamen uit Friesland
Op de modelboerderij Groot-Zeewijk boven Warffum experimenteerden Geert Reinders en zijn zoon Cornelis met het draineren van hun landerijen. In 1851 maakten zij als eersten in Groningen (en Nederland) gebruik van keramische drainage buizen die van een Friese steenbakkerij werden betrokken. Vader en zoon Reinders toonden aan dat door deze manier van draineren de productie verhoogd kon worden. Het leidde ertoe dat het gebruik van keramische draineerbuis snel toenam, evenals de vraag ernaar.