Schoorsteenpijp 1916

Op 6 mei 1916 gunt directeur C.J. Tichelaar van de Stoomsteenfabriek ‘Ceres’ aan de firma De Ridder & Co te Den haag de bouw van een schoorsteen voor de nieuwe zigzag oven (zie Geschiedenis van Ceres). De schoorsteen zal 30 m hoog worden en een inwendige diameter hebben van 1 meter. Het fundament voor de schoorsteen (een betonnen plaat van 5 x 5 x 0,8 m op 36 palen van 9 m lang) wordt in eigen beheer gebouwd op aanwijzing van De Ridder.
Er worden 20600 radiaal stenen door De Ridder in eigen fabriek geproduceerd en samen met andere materialen per schip naar Noord Groningen vervoerd. Dit vervoer wordt uitgevoerd door schipper G. Sekuur met zijn schip ‘Nooit Volmaakt’. De stenen worden op 16 juni in Oegstgeest geladen en arriveren op 25 juni bij Ceres. De bouw kan echter nog niet beginnen omdat er geen gekwalificeerde schoorsteenbouwer beschikbaar is. Op 22 augustus begint N.E. Koster aan de klus en op 8 september wordt de schoorsteen opgeleverd. Firma De Ridder ontvangt hiervoor fl. 1871,- inclusief de vrachtkosten.

Na beëindiging van het bedrijf in 1968 is de schoorsteen in slechte conditie. Tijdens de zware noordwester storm van 13 november 1972 (4e in de storm top tien van het KNMI) breekt de pijp op ongeveer 17 m hoogte. Het bovenste gedeelte valt op het voorterrein zonder schade te veroorzaken (foto uit 1973). Ondanks de gerafelde bovenkant blijft de schoorsteen daarna 41 jaar intact. Dan vallen er enkele kruiwagens stenen tijdens de stormen van respectievelijk 28 oktober en 7 december 2013. Vrijwel zeker beïnvloed door de herhaalde aardbevingen (en met name die van 16-08-2012 bij Huizinge) die de stenen hebben los getrild. De beving van 8 januari 2018 bracht eveneens schade toe aan deze schoorsteenpijp.

Bouwtekening schoorsteenpijp van 1916

Bijzonderheden

Naar de informatie in het archief van 'De Ridder' zijn beide schoorstenen 30 meter hoog. Merkwaardig is dat er alleen afbeeldingen bekend zijn waarop de pijp van 1916 een stuk langer is dan die van 1936. Toen deze laatste nog de volle lengte had (met kop en letter C) was dat ook al zo. Dat is te zien op foto's, maar ook op het schilderij dat Hendrik Aalders in 1953 maakte. Waarschijnlijk is de pijp kort na het gereed komen in 1916 verhoogd omdat er te weinig trek was. In het archief van 'De Ridder'is daarover echter niets terug gevonden.

Radiaalstenen

Bij de bouw van een schoorsteen gebruikte men verschillende typen radiaalstenen; om deze van elkaar te onderscheiden werden ze voorzien van stempel met een letter aanduiding.